Seminar/konferanse
Agenda: Reisande, tilhøyrande
I denne Agendaen ynskjer me å gje eit innblikk inn i romkultur og romanifolk/taterkultur, historie og samtid, ikkje som da ei historisk hending eller noko som har vore, men som ein levande del av vår samtid og kultur.
Eit av mine fyrste inntrykk, og innblikk, i historia kring Tatarar i Noreg var Vibekke Løkkeberg sin dokumentar i Vindu mot vår Tid frå 1973, der ho avdekka og viste forholda ved Svanviken arbeidskoloni, drevet og initiert av Norsk Misjon. Dokumentaren som i sin tid skapte furore grunnet behandlinga av Tatarane vart utsatt for ved Svanviken viste ein del av norsk historie, og samtid, som eg heilt ærlig var ubevisst om. Og i Noreg har me fem nasjonale minioritetar, då definert som grupper med ei langvarig nasjonal tilknytting historisk, kulturelt og sosialt. I Noreg er romer og romanifolk/tatere sammen med kvener/norskfinnar, jødar og skogfinnar dei fem gruppene som er definert som Nasjonale minioritetar, annarkjent og beskytta av Europarådets rammekonvensjon om beskyttelse av nasjonale minoritetar og Minoritetsspråkpakta. Og i denne Agendaen ynskjer me å gje eit innblikk inn i romer- og romanifolk/taterkultur, historie og samtid, ikkje som da ei historisk hending eller noko som har vore, men som ein levande del av vår samtid og kultur.
Norge i dag, eller verda som så, kan virke som ein ganske komplisert stad. Hendingar og historiar strøymer mot deg i ei uendeleg line, frå alle kantar. Der ein kan undre seg korleis ein skal forstå alt det som kjem mot ein. Men, det er ikkje alltid slik at me skal forstå alt det samtiden er, men kanskje heller gje ein openskap for å la den vera det den er, samtale om det, og samstundes sjå lengre tilbake for å forstå korleis me endte opp der me er no.
I vår samtid har det vore mykje diskusjon kring historie, korleis den har vorten skreven, og korleis den burde representerast i samtiden. Og det må hevast over ei kvar tvil at å vise kompleksiteten i historiea vil gje oss eit betre innblikk i samtida. Det er ei logisk slutning som er vanskeleg, om ikkje umogleg å motbevisa.
Denne Agendaen er ei byrjing, ei byrjing på å forstå kompleksiteten av kulturane kring oss, den er ikkje i sin form og innhald utfyllande til kvar ein ende, men det er igjen også vårt ansvar å byrja ein stad, å sjå, forstå, og lære oss sjølv om den verda me lev i. For historiske hendelser kan bli samtidige realiteter. Men i samtida har me moglegskapen til å manifistera ei samlande kraft, som kan favne om, ikkje kun ein ting, men la kompleksiteten av kulturar, gruppar og samtidige utrykk eksistere saman i ein kontinuerlig sameksistens. Der me kan lytta, samtala og finne vakkerdomen i det mangfaldet me lever i.
Program
0930: Velkomstkaffe
1000: Velkommen ved Marius Moldvær
1015-1100: Hanna Gjelten Hattrem - Romani (selv)representasjon: en egendefinert identitetsbygging gjennom kunst
1115 - 1215: Elin Thomasson og Angelica Ström - om Rosa Taikon (1926-2017)
1300 - 1345: Lillan Støen og Holger Gustavsen
1300 - 1345: Lillan Støen og Holger Gustavsen
1400 - 1445 Elias Akselsen
1500- 1530: Q and A
Biografier
E lias Akselsen , født 27. september 1947, er en norsk vokalist og tradisjonsformidler, kjent fra flere plateutgivelser. En av Norges mest kjente kulturbærere fra Romani/taterbefolkningen.
Holger Gustavsen
, født 24. september 1964. Leder for Taternes Landsforening siden 2005. Han har også vært styreleder for Stiftelsen Romanifolket/taternes Kulturfond og var med i utvalget bak NOU 2015:7 – Assimilering og motstand.
Lillan Støen, født 2. mars 1969. Sekretær for Taternes Landsforening siden 2007, Nestleder for Innlandet fylkeskommunes flerkulturelle råd, medlem i Likestillingsrådet i Bufdir, medlem i nasjonalt antirasistisk nettverk og medlem i faggruppen hos Kulturrådet for den kollektive oppreisningen for Romanifolket/taterne.
Rosa Taikon (1926-2017) var en av Sveriges främsta silversmeder. Genom sitt experimentella arbetssätt och djärva formspråk förnyade hon både den romska hantverkstraditionen och det moderna konsthantverket i Sverige. Tillsammans med systern Katarina Taikon blev hon dessutom en av sin generations mest profilerade samhällsdebattörer. Systrarnas opinionsarbete var av stor betydelse för den grupp vi idag kallar romer – en av Sveriges nationella minoriteter. Efter Rosa Taikons bortgång 2017 donerades hennes kvarlåtenskap till Hälsinglands museum.
Elin Thomasson är kulturvetare och intendent för de nationella minoriteternas kulturarv vid Hälsinglands museum. Som producent för Hälsinglands museums basutställning Rosa Taikon – konsten och kampen, är hon idag museets sakkunniga gällande Rosa Taikons konstnärskap.
Hanna Gjelten Hattrem jobber som kunstkritiker, og som studiekonsulent på Kunsthøgskolen i Oslo. Hun har blant annet jobbet som arkeolog for Kulturhistorisk Museum i Oslo, for European Cultural Foundation i Amsterdam, og drevet eget galleri London. Siden 2015 har hun samarbeidet med diverse kunst- og kulturorganisasjoner i Veliko Tarnovo, Bulgaria. Hun har master i kulturanalyse fra Universitetet i Amsterdam, og bachelor i kunsthistorie og arkeologi fra School of Oriental and African Studies i London.